Padişahların bayramlaşması nasıldı

Padişahların bayramlaşması nasıldı, 

Padişahların Saray'da bayramlaşmaya "Muayede Alayı" (veya Resm-i Muayede) denilirdi. Osmanlı Sarayı'nda Ramazan ve Kurban bayramlarında Has Oda'da Enderûn ağalarıyla "muayede-i havas", devlet erkânı ile de Bâbüssaâde önünde "muayede-i umumî" denilen törenler yapılırdı.

Bayramın birinci günü Bâbüssaâde önünde taht kurulur. "Fatih Kanunnâmesi"nde Bayramlarda yapılacak merâsim "Bayramlarda Meydân-ı Dîvân'a taht kurulup çıkmak emrim olmuştur.

El öpüldükde vüzerâm ve kazaskerlerim ve defterdarlarım kafadarım olub duralar" biçiminde belirtilmiştir. Yine teşrifatta Padişahın erkâna ayağa kalkacağı "Vüzerâma ve kazaskerlerime ve Başdefterdarıma ve Nişancıya kendim kalkmak kanunumdur" denilerek gösterilmiştir.

Önce Padişahın hocası el öper, bu sırada Padişah saygı ifâdesi olarak ayağa kalkardı. Sonra Kırım hanzâdeleri etek öperlerdi. Sonra "nakibüleşraf, şehzâde hocaları, özengi ağaları, kapıcıbaşılar, mirahurlar, çaşnigir ağaları, müteferrikalar, hekimbaşı, mehterbaşı, hazinedarbaşı" gibi Sarayla ilgili görevliler huzura girerlerdi.

Sonra "Sadrâzam, vezirler, kazaskerler, Kapudan Paşa, rumeli ve Anadolu beylerbeyleri, başdefterdar, Anadolu defterdarı, reisülküttab, defter emini, Tersâne emini, ruznamçeciler, mimarağa" el ve etek öperek Padişahın bayramını tebrik ederlerdi. Padişah devlet erkânına ayağa kalkardı.


Onlardan sonra Şeyhülislâm ilmiyye sınıfı ile birlikte huzura alınır ve Padişahın bayramını tebrik ederdi. Bu sırada Şeyhülislâm el öpmez, eğilmekle yetinirdi. İlmiyyeden sonra Yeniçeri Ağası, sekbanbaşı ve Seyfiyye ricali tebriklerde bulunurdu.